Metoda zajęć oparta jest na:
TEORII UCZENIA SIĘ MUZYKI profesora Edwina Eliasa Gordona.
Edwin Elias Gordon (ur. 1927) to jeden z najwybitniejszych psychologów muzyki na świecie, pedagog, autor teorii uczenia się muzyki, ale przede wszystkim muzyk jazzowy, kontrabasista, związany z zespołem Gene Krupa. Profesor na podstawie swoich badań twierdzi, iż każdy człowiek rodzi się z pewnymi uzdolnieniami muzycznymi, a za utrzymanie tego potencjału odpowiedzialne jest bogate środowisko muzyczne dziecka. Wprowadził termin AUDIACJA jako zdolność do słyszenia i rozumienia muzyki bez fizycznego obecnego brzmienia.
E.E.Gordon porównuje proces UCZENIA SIĘ MUZYKI do procesu UCZENIA SIĘ MOWY.
JAK UCZYMY SIĘ MOWY?
- Dziecko tuż po narodzeniu doświadcza bogactwa języka ojczystego, najpierw uczy się SŁUCHANIA. Następnie odkrywa możliwość samodzielnego wypowiadania zbitek głosowych, tworzących proste słowa, które zostały wcześniej usłyszane. Słuchanie jest niezbędne do rozwinięcia mowy.
- SAMODZIELNE tworzenie zdań jest dowodem na to, iż dziecko MYŚLI, przetwarza znane już słowa, nadając im znaczenie. Kolejnym etapem jest uczenie się czytania (do którego niezbędna jest umiejętność mówienia), a następnie uczenie się pisania (tego, co dziecko już wcześniej usłyszało, powiedziało, przeczytało). DZIECKO WYPOWIADA SIĘ PODCZAS CISZY (w muzyce jest to cisza umożliwiająca audiację- cisza audiacyjna)
JAK UCZYMY SIĘ MUZYKI?
AUDIACJA jest dla muzyki tym, czym MYŚLENIE dla mowy.
- Podczas pierwszego ze stadiów audiacji wstępnej: AKULTURACJI (wiek 0 do 2-4 lata), dziecko reaguje przede wszystkim nasłuchiwaniem. Następnie wydaje z siebie dźwięki, określane jako muzyczna paplanina oraz porusza się w sposób, który nie jest zależny od tego, co dziecko słyszy. Pod koniec tego stadium można powiedzieć że paplanina muzyczna i ruchy dziecka są reakcją na środowisko.
- IMITACJA (wiek 2-4 do 3-5 lat), czyli naśladownictwo prowadzącego przez dziecko wpływa korzystnie na rozwój muzyczny bez względu na to czy dziecko robi to prawidłowo czy też nie. Dziecko ze zdumieniem odkrywa że jego odpowiedzi są ważne dla dorosłego, jednocześnie zaczyna dostrzegać, w kategoriach podobieństwa i różnicy, że to, co ono śpiewa, recytuje, różni się od tego co prezentuje nauczyciel/ rodzic/ inne dziecko. Następnie dziecko próbuje precyzyjnie naśladować motywy tonalne i rytmiczne.
- Podczas ostatniego stadium audiacji właściwej ASYMILACJI (wiek 3-5 do 4-6 lat), dziecko uczy się koordynacji śpiewu z kierowaniem ciałem i płynnością ruchu. Dziecko uczy się również dokładnego śpiewania- indywidualnie oraz zbiorowo a także próbuje wypowiadać się muzycznie- improwizować.
„Badania prowadzone przez Edwina Gordona wykazały, że jeśli wprowadzi się improwizację w nauczaniu muzyki przed poznaniem notacji muzycznej, później nauka czytania nut przebiegnie znacznie szybciej. Jeśli dzieci potrafią improwizować, potrafią nadać znaczenie temu, co czytają. Tak samo jest z czytaniem słów, kiedy łatwiejsze jest nadanie znaczenia słowom, które znamy.”
MELODIA I RYTM WYPOWIADANE SĄ ZA POMOCĄ SYLAB neutralnych, co umożliwia skupienie uwagi na muzyce a nie na znaczeniu słownym. Szczególnie starsze dzieci (w wieku przedszkolnym) skupiają się na treści piosenek bardziej niż melodii, stąd podczas umuzykalniania zamiast słów są sylaby – i tak do 6go a nawet 9go roku życia (do tego czasu najszybciej specjalizują się neurony w mózgu dziecka). Na pierwszy rzut oka zajęcia są „paplaniną” / „papaniem”.
Każda ze znanych nam piosenek składa się z:
- melodii
- rytmu
- słów
Niestety nasz mózg może UCZYĆ SIĘ tylko jednej składowej w jednym czasie. A na pewno uczenie się przebiega szybciej i sprawniej jeśli wyodrębnimy melodię od rytmu i od słów. Stąd na zajęciach prezentujemy śpiewanki sylabowe a po nich motywy „odarte” z rytmu albo rytmiczanki sylabowe bez melodii, a nawet bez słów. Później sylaby neutralne zamieniamy na rytmiczne lub solmizacyjne.
Po zakończeniu audiacji wstępnej następuje audiacja właściwa, która rozwijana jest poprzez formalne środowisko muzyczne- szkoły muzyczne.
opracowanie: Sylwia Adamczuk
opis typowych zajęć tutaj
Zachęcam do zapoznania się z działalnością Polskiego Towarzystwa Edwina Eliasa Gordona